Am hiểu địa phương chính là yếu tố giúp chúng tôi tự tin ngay cả khi Amazon thâm nhập thị trường Việt”, anh Nguyễn Thành Vạn An, TGĐ Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Mekongcom, đơn vị chủ quản của website Vinabook.com, nói.

Lúc bấy giờ, anh đã phải đối mặt với khó khăn lớn nhất trong lĩnh vực này, đó là sự không ăn khớp giữa công ty kinh doanh loại hình này với bưu điện.

Anh kể lại: “ Thời gian đầu, cả trăm kiện hàng gửi đi thì có tới khoảng một nửa lượng hàng bưu điện không chịu thu tiền hàng về cho mình!”.

Nhưng những khó khăn ban đầu này đã cho anh bài học quý giá về việc phát triển mô hình thương mại điện tử nói chung và Vinabook.com nói riêng. Đến nay, nhà sách trên mạng này đã trở thành sự lựa chọn của hơn 150.000 khách hàng.

Lý do nào để anh quyết định mở nhà sách trên mạng trong khi thương mại điện tử ở Việt Nam thời gian đó vẫn còn sơ khai?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Mọi thứ chẳng dễ dàng, nhưng nếu khó khăn luôn dành cho người đi trước thì lợi thế cũng vậy. Trước khi tham gia lĩnh vực này, tôi đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực phân phối. Bên cạnh đó, tôi đã quan sát thấy internet Việt Nam trong thời gian đó đang bắt đầu phát triển. Tôi nghĩ, tại sao lại không kết hợp 2 thứ này với nhau: phân phối trực tuyến. Vậy, chọn sản phẩm gì để phân phối? Chắc chắn là sách. Vì đơn giản, sách là sản phẩm được xem là cơ bản nhất cho loại hình thương mại điện tử thế giới. Nhưng lúc đó, người tiêu dùng Việt Nam vẫn muốn chạm vào sản phẩm trước khi mua hàng chứ chưa tự tin mua hàng trực tuyến. Đây là thử thách lớn nhất. Mặt khác, hình thức thanh toán thông tin qua bưu điện khi ấy vẫn còn nhiều bất cập. Nhưng khi đã là vì đam mê thì mọi rào cản không còn là vấn đề.

Thực tế một số nhà phân phối sách thường không mấy quan tâm đến việc lựa chọn những đầu sách có giá trị cao mà chạy theo lợi nhuận, phân phối những sản phẩm kém chất lượng, nội dung không lành mạnh. Anh nghĩ sao về điều này?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Chúng tôi phân phối rất nhiều tựa sách. Chúng tôi hiểu rằng, mỗi cuốn sách khi ra đời dù hay hoặc dở, hàn lâm hay bình dân đều cần đối tượng độc giả phù hợp. Vì thế, Vinabook không cho phép mình là chọn đầu sách này mà không là đầu sách kia. Chúng tôi nghĩ, mình là cầu nối giữa nhà xuất bản với bạn đọc.

Có nhiều nhà sách kiêm luôn việc phân phối sách qua mạng và cũng không thiếu những website thương mại điện tử tương tự Vinabook. Với 2 đối thủ trực tiếp và gián tiếp này, anh nghĩ đâu là lợi thế của mình?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Chúng tôi tham gia lĩnh vực này khá sớm, vì thế, đã có được lượng khách hàng ổn định. Về đối thủ gián tiếp, đúng là có rất nhiều tên tuổi khác ra đời, nhưng hầu hết là Website của các nhà sách nên không thể tập trung chuyên sâu việc phân phối sách qua mạng như chúng tôi. Về phía đối thủ trực tiếp, với 4 năm kinh nghiệm “ xương máu” của một trong những người đi tiên phong lĩnh vực này, tôi tự tin về tiềm năng của Vinabook.

Anh nghĩ sao nếu thời gian tới các “đại gia” thương mại điện tử về lĩnh vực phân phối sách trên thế giới, chẳng hạn Amazon đến Việt Nam?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Phải công nhận rằng, Amazon là website thương mại điện tử với sức mạnh toàn cầu hóa rộng lớn , có thể “đánh gục” rất nhiều đối thủ bản địa nơi nó đặt chân đến, ví dụ như ở Anh, Pháp, Đức. Tuy nhiên, Amazon vẫn gặp khó khăn khi xâm nhập thì trường các nước đang phát triển như Việt Nam, Trung Quốc, bởi tính chất đặc thù của các thị trường chưa lớn, các phương thức thanh toán hiện đại như thẻ tín dụng còn khá xa lạ. Vì vậy, ở các thị trường này, hình thức giao hàng và trả tiền tận nơi là phù hợp hơn.

Mặt khác, những am hiểu đặc tính kinh doanh của địa phương là một lợi thế cho các công ty trong nước. Do những khó khăn này mà Amazon vẫn không qua mặt được Dangdang.com tại thị trường Trung Quốc. Phải chăng, vì Amazon mang sức mạnh toàn cầu và thói quen tiêu dùng ở các quốc gia nó đi qua. Mặt khác, trong kinh doanh, có cạnh tranh thì trường mới lớn mạnh. Thị trường càng lớn thì “ miếng bánh” thị phần càng to và mình càng được hưởng lợi nhiều hơn. Cho nên, nếu Amazon đến Việt Nam, chúng tôi vẫn không ngại!

Như chúng tôi được biết, việc lưu kho chính là bài toán lớn của hầu hết những trang thương mại điện tử có thực hiện chức năng phân phối, nhưng Amazon đã thành công trong việc này ở nhiếu quốc gia. Vậy, Vinabook có giải pháp nào cho vấn đề này?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Tất nhiên, rất khó để chúng tôi có thể lưu trữ được một lượng sách khổng lồ như Amazon. Nhưng chúng tôi vẫn duy trì tốt việc lưu kho và phân phối.

Chúng tôi thấy dường như những website tương tự Vinabook thể hiện chức năng quảng cáo, giới thiệu sách hơn là mua bán?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Vậy, theo bạn, website nào là tiêu chuẩn cho mô hình này tại Việt Nam? Và bạn cũng đang làm một việc là so sánh website Viet Nam với thế giới. Thực ra, trước kia, xu hướng chung của các trang web thương mại điện tử Việt Nam là giới thiệu sản phẩm hơn là mua bán, nên việc VinaBook có giao diện giống một trang web giới thiệu cũng là dễ hiệu. Tuy nhiên, chúng tôi cũng đang từng bước cải tiến để giao diện thân thiện hơn với người sử dụng, thực hiện tốt hơn chức năng giao dịch.

Khi internet phát triển, thay vì mua sách, ban đọc có thể xem trực tiếp trên mang. Xu hướng này có ảnh hưởng đến sự phát triển của những nhà sách trên mạng như Vinabook?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Để chứng minh người đọc có còn quan tâm tới việc đọc sách, báo giấy hay không, tôi xin lấy một ví dụ như sau: Cách đây 4 năm, báo Tuổi trẻ chỉ phát hành có 100.000 bản nhưng hiện nay, ineternet “làm mưa làm gió”, số lượng phát hành của họ không những không giảm mà còn tăng đến 450.000 bản . Điều này cho thấy, thói quen đọc sách, báo giấy của người Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì và gia tăng theo sự phát triển của công nghệ mạng.

Năm 2009 là năm kinh tế nhiều khó khăn. Điều này tác động đến việc kinh doanh của anh như thế nào?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Kinh tế khó khăn, ai cũng cần nỗ lực. Nhưng biết đâu nhờ vậy mà ngành kinh doanh sách sẽ phá triển mạnh mẽ hơn. Vì lúc này, đọc sách là một cách giải trí tiết kiệm, đồng thời còn bổ sung nhiều kiến thức mới.

Anh đánh giá thế nào về tiềm năng của loại hình kinh doanh nhà sách qua mạng?

Anh Nguyễn Thành Vạn An: Hiện nay, người dùng internet Việt Nam đã đạt đến con số 20 triệu, khái niệm mua hàng trên mạng đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Thêm vào đó, trình độ dân trí ngày một tăng cao. Đó là một thị trường rất tiềm năng.

Ngoài ra, tốc độ tăng trưởng doanh số của Vinabook.com ( từ 200-300% trong những năm qua) cũng giúp tôi hoàn toàn tin trưởng vào tương lai của loại hình kinh doanh sách trên mạng nói riêng và thương mại điện tử nói chung. Với tiềm năng, thời gian tới công ty chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư, phát triển, mở rộng thêm các ngành hàng khác.